ဥ႐ုျမစ္အတြင္းတြင္ ေရနည္းကာလ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမစ္၏အခ်ဳိ႕ ေနရာမ်ားတြင္ လူမ်ားပင္ေျခလ်င္ ျဖတ္ကူး၍ ရေနသည္ဟု ေဒသခံမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရွိရသည္။
“ဥ႐ုျမစ္အတြင္းမွာ ေရစူးက တစ္ေတာင္ေက်ာ္ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ဥ႐ုျမစ္ေဘးမွာရွိတဲ့ မ်က္ႏွာျခင္းဆုိင္ ရြာေတြဆုိရင္ တစ္ရြာနဲ႔တစ္ရြာမ်က္ ႏွာျခင္းဆုိင္ဆုိ ျမစ္အတြင္း ေျခလ်င္ျဖတ္လုိ႔ရတယ္။ ဥပမာ-ေနာင္ပုိ ေအာင္ရြာနဲ႔တစ္ဖက္က သဖန္းကုန္းရြာဆုိရင္ ေျခလ်င္ကူးလုိ႔ရတယ္။ ဥ႐ု ျမစ္ရဲ႕အထက္ဖက္က ေက်းရြာတုိင္း မွာ ဥ႐ုကုိ ေျခလ်င္ျဖတ္လုိ႔ရတယ္။ ဥ႐ုျမစ္ထဲမွာလည္း ေရွာ္တယ္ႀကီး ေတြဆုိရင္ မ၀င္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ ကုန္ကဲ့တဲ့စက္ေလွေလးေတြနဲ႔ ဥ႐ု ျမစ္ထဲ၀င္ရတယ္။ ဒါေတာင္ရြာတစ္ ရြာကုိျဖတ္ေက်ာ္ဖုိ႔အတြက္ တစ္ရက္ ေလာက္အခ်ိန္ေပးၾကရပါတယ္။ ဥ႐ုျမစ္မွာ ေရနက္တဲ့ ျမစ္ထဲကအုိက္ ေတြဘာေတြမရွိေတာ့ဘူး”ဟု ေနာင္ပုိေအာင္ ေက်းရြာေဒသခံတစ္ဦးမွ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။
ဥ႐ုျမစ္အထက္ပုိင္းတြင္ ေရႊလုပ္ငန္းလုပ္ကုိင္မႈႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္း တူးေဖာ္မႈ အမ်ားအျပားရွိၿပီး အဆုိပါ လုပ္ငန္းမ်ား၏ သက္ေရာက္မႈသည္ ဥ႐ုျမစ္တိမ္ေကာမႈကုိ ပုိမုိလာေစသည္ဟု သိရွိရပါသည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္၏ လက္တက္ျဖစ္ေသာ ျမစ္သာျမစ္ႏွင့္ဥ႐ုျမစ္တုိ႔တြင္ ဥ႐ုျမစ္သည္ ေရႊလုပ္ငန္း ေက်ာက္တူးေဖာ္ျခင္း လုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ တိမ္ေကာမႈ အႏၲရာယ္ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနၾကရသည္ဟု သိရွိရသည္။

“အခုဆုိရင္ ဥ႐ုျမစ္ေရက ေသာက္သုံးဖုိ႔ မသင့္ေတာ့ဘူး။ ျမစ္ေဘး၀ဲယာမွာ ေရႊက်င္တဲ့လုပ္ငန္းေတြ ရွိေနတယ္။ ေရႊက်င္တဲ့အလုပ္ ဆုိတာကလည္း ေရမပါဘဲ လုပ္လုိ႔မွမရတာ။ ဒီလုိဆုိေတာ့ ေရႊက်င္လုိက္တဲ့ အႏွစ္ေတြက ဥ႐ုျမစ္ကုိပဲ လာစုတာ။ ဥ႐ုျမစ္ကုိ မကာကြယ္ရင္ေတာ့ မၾကာခင္ အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွာ တိမ္ေကာမယ့္ အႏၲရာယ္နဲ႔ ၾကံဳၾကရလိမ့္မယ္”ဟု အဆုိပါေဒသသုိ႔ သြားေရာက္သတင္းယူခဲ့ေသာ ဂ်ာနယ္လစ္တစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ ျမစ္ဆုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတက ရပ္ဆုိင္းေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္ထားေသာ္လည္း စီမံကိန္းအား အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ CPI ႏႇင့္ ေအးရႇား ေ၀ါလ္ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းမ်ား ျမစ္ဆုံ စီမံကိန္းဧရိယာအတြင္း လႈပ္ရႇားမႈမ်ား ရႇိေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း Eleven Media Group မႇ ရရႇိထားေသာ အေထာက္အထားမ်ားအရ သိရႇိရသည္။
ျမစ္ဆုံ ေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းသည္ ေမချမစ္ႏႇင့္ မလိချမစ္တို႔ဆုံရာ ျမစ္ဆုံေဒသႏႇင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္၏ၿမိဳ႕ေတာ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕အၾကား၌ တည္ရႇိကာ အမႇတ္(၁)လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား၀န္ႀကီးဌာနႏႇင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမႇ China Power Investment Corporation (CPI) တို႔ ပူးေပါင္းျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ေအးရႇားေ၀ါလ္သည္ လုပ္ငန္းလည္ပတ္မႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သိရႇိရသည္။
      ျမစ္ဆုံစီမံကိန္းသည္ စီမံကိန္းႏႇင့္ပတ္သက္၍ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈဆိုင္ရာ ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ(EIA) ျပဳလုပ္ထားသည္ဆိုေသာ္လည္း မျပည့္စုံမႈ၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေဒသတြင္းတြင္သာမက ဧရာ၀တီျမစ္စီးဆင္းရာ ေဒသတစ္ေလွ်ာက္ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး သက္ေရာက္ႏုိင္ေျခရႇိမႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ယိုယြင္းပ်က္စီးႏုိင္မႈတို႔ အတြက္ေၾကာင့္ မီဒီယာမ်ား၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ပညာရႇင္မ်ား၊ ေဒသခံမ်ားအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတစ္၀န္း ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရႇိခဲ့သည့္ အတြက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ စက္တင္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔က မိမိိတို႔ အစိုးရလက္ထက္တြင္ ရပ္ဆုိင္းထားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ 
စီမံကိန္း ရပ္ဆုိင္းထားၿပီဟု ဆိုေသာ္လည္း လက္ရႇိအခ်ိန္အထိ လုပ္ငန္းခြင္တြင္ CPI မႇ ၀န္ထမ္းမ်ားရႇိ ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ လုပ္ငန္းလည္ပတ္သည့္ အေနအထားမ်ားႏႇင့္ ပတ္သက္၍ ကန္႔သတ္နယ္ေျမျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေသအခ်ာ ေလ့လာျခင္း မျပဳလုပ္ႏုိင္ ေသာ္လည္း လႈပ္ရႇားမႈမ်ား ရႇိေနဆဲပင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒသခံမ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ သိရႇိရသည္။

       
      

မိုဘုိင္းဖုန္းမ်ား၏ ညပိုင္း ဖုန္းေခၚဆိုခႏႈန္းထားမ်ားကို မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔မႇစ၍ ထက္၀က္ေလ်ာ့ခ်ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္း တာ၀န္ရႇိသူမ်ားထံမႇ သတင္းရရႇိပါသည္။
မတ္လ ၁၄ ရက္ေန႔မႇစ၍ ည ၁၁ နာရီမႇ နံနက္ ၇ နာရီအတြင္း မိုဘိုင္းဖုန္းမ်ား ေခၚဆိုအသံုးျပဳသည္ ဆိုပါက လက္ရႇိေကာက္ခံေနသည့္ တစ္မိနစ္ က်ပ္ ၅၀ ႏႈန္းအစား တစ္မိနစ္ ၂၅ က်ပ္ ႏႈန္းသာ ေကာက္ခံသြား မည္ျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း တာ၀န္ရႇိသူမ်ားက ေျပာၾကားခဲ့ပါ သည္။
က်န္အခ်ိန္မ်ားတြင္ မိုဘုိင္း ဖုန္းေခၚဆိုပါက လက္ရႇိ တစ္မိနစ္ က်ပ္ ၅၀ႏႈန္းအတိုင္းသာ ပံုမႇန္ ေကာက္ခံမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သတင္းရရႇိပါသည္။

သံလြင္တံတား(ေမာ္လၿမိဳင္) ဖြင့္လႇစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း ေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့သည့္ ပင္လယ္ေပ်ာ္စင္ေယာ္ငႇက္မ်ားသည္ ၂၀၁၁ ခုႏႇစ္ ႏႇစ္ကုန္ပိုင္းမႇစတင္၍ ျပန္လည္ေရာက္ရႇိလာခဲ့ရာ ယခုအခါ သံလြင္ျမစ္အဆုံးပိုင္း ေရခ်ဳိေရငန္စပ္ ေရျပင္ဧရိယာ (ေမာ္လၿမိဳင္ကမ္းနားလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေရျပင္) တြင္ ယခင္ႏႇစ္မ်ားထက္ ပိုမိုမ်ားျပားလာေၾကာင္း ေဒသခံ မ်ား၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရႇိရသည္။

က်ပ္ ၁၈၀၀၀၀ ၀န္းက်င္ျဖင့္ ဂ်ီအက္စ္အမ္ ဖုန္းမ်ားကို ခ်ထားေပးမည္ ဟု သတင္းမ်ား ထြက္ေပၚၿပီး ရက္ပိုင္း အတြင္း က်ပ္ ၂၃၀၀၀၀ ျဖင့္ ခ်ထားေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ထပ္မံသတင္း ထြက္ေပၚခဲ့သည္။
ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ နီးစပ္သူတစ္ဦး၏ ေျပာၾကားခ်က္အရ ဂ်ီအက္စ္အမ္ဖုန္းမ်ားကို တစ္လုံးလွ်င္ ေငြက်ပ္ ၁၈၀၀၀၀  ႏႈန္းျဖင့္ ခ်ထား ေပးရန္ရွိသည္ဟု သိရွိခဲ့ရၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအတြင္း ျပန္လည္ ညိႇႏိႈင္းခ်က္မ်ားအရ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ီအက္စ္အမ္ ဖုန္းတစ္လုံးလွ်င္ ၂၃၀၀၀၀ ႏႈန္းျဖင့္ ေရာင္းခ်ေပးႏိုင္ရန္ ေျပာင္းလဲ လ်ာထားသည္ဟု သတင္းမ်ားထြက္ေပၚေနေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္နီးစပ္သူ တစ္ဦး၏ ထပ္မံ ေျပာၾကားခ်က္အရ သိရွိရသည္။

ထား၀ယ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း စီမံကိန္း၊ စက္မႈနယ္ေျမမ်ားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္သည့္ လမ္းေၾကာင္းအတြက္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈ၊ လူမႈဘ၀ထိခိုက္မႈ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းကို တတိယ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်ဴလာေလာင္ကြန္ တကၠသိုလ္ ႏွင့္ကုမၸဏီႏွစ္ခုတို႔မွ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အမ်ဳိးသားစီမံကိန္းႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၀န္ႀကီးဌာနမွ ဒုတိယ၀န္ႀကီးက ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ ျပဳလုပ္သည့္ ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ဒုတိယပုံမွန္ အစည္းအေ၀းတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီး ေရျဖဴၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္မွျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦး၀င္းဦး၏ ေမးျမန္းခ်က္ကို ျပန္လည္ေျဖၾကားသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

Italian-Thai Development Public Co., Ltd (ITD) အေနျဖင့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံ၊ စက္မႈ နယ္ေျမမ်ား အပါအ၀င္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္မည့္ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္း၊ ရထားလမ္း စသည္တို႔ အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၈၆၀၀ ခန္႔ ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံကာစီမံကိန္းအား ၁၀ ႏွစ္အတြင္း အၿပီး တည္ေဆာက္သြားမည္

“အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍လည္းေကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ ဆက္သြယ္သည့္ လမ္းေၾကာင္းေဖာက္လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ လည္းေကာင္း၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္မႈမ်ား (Environmental Impact Assessment)၊ လူမႈဘ၀ ထိခိုက္မႈကို ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ မ်ား (Social Impact Assessment)) ကို စနစ္တက် ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒီလိုေလ့လာဆန္းစစ္ရာမွာ ေရနက္ ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ စက္မႈဇုန္နယ္ ေျမမ်ားအတြက္ သဘာ၀ပတ္၀န္း က်င္ထိခိုက္မႈ၊ လူမႈဘ၀ထိခိုက္မႈ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းကို တတိယအဖြဲ႕အစည္း(Third Party)ျဖစ္တဲ့ TEAM Consulting Engineering and Management Co., Ltd. ကလည္း ေကာင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံနဲ႔ ဆက္သြယ္မယ့္ လမ္းေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈ ေလ့လာဆန္းစစ္ျခင္းကို တတိယ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ Chulalongkorn University and Tesco Co., Ltd တို႔ ကလည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။
ထား၀ယ္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္းႏွင့္ စက္မႈဇုန္ တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းတို႔အတြက္ ပို႔ေဆာင္ေရး၀န္ႀကီးဌာန ျမန္မာဆိပ္ကမ္း အာဏာပိုင္ႏွင့္ Italian-Thai Development Public Co., Ltd (ITD) တို႔မွ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ မူေဘာင္ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၿပီး စီမံကိန္းတစ္ခုလုံး ၏ ရင္းႏွီး တည္ေဆာက္သူျဖစ္သည့္ Italian-Thai Development Public Co., Ltd(ITD)  အေနျဖင့္ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားေပး စက္႐ုံ၊ စက္မႈနယ္ေျမမ်ား အပါ အ၀င္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား၊ ထိုင္းႏိုင္ငံ ႏွင့္ ဆက္သြယ္မည့္ ေမာ္ေတာ္ကား လမ္း၊ ရထားလမ္း စသည္တို႔အတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္း ၈၆၀၀ ခန္႔ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံကာ စီမံကိန္းအား ၁၀ ႏွစ္အတြင္းအၿပီး တည္ေဆာက္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
“ထား၀ယ္စက္မႈဇုန္ နယ္နိမိတ္အတြင္း ေလာင္းလုံၿမိဳ႕နယ္က ေန ေညာင္ပင္ဆိပ္ေက်းရြာ ၊ေရျဖဴ ၿမိဳ႕နယ္မွ ထိန္ႀကီး၊ ပရဒတ္၊ လဲေရွာင္၊ မယင္းႀကီး၊ မူဒူးရြာနဲ႔ ကလုတ္ထာေက်းရြာတို႔ အပါအ၀င္ ေရႊ႕ေျပာင္းရမယ့္ ေက်းရြာ စုစုေပါင္း ခုနစ္ရြာ ရွိပါတယ္။ ထိန္ႀကီး၊ ပရဒတ္၊ လဲေရွာင္၊ မယင္းႀကီး၊ မူဒူးရြာ တို႔ကို ဘ၀ါရြာမွာလည္ေကာင္း၊ ကလုတ္ထာ ေက်းရြာကို ကလုတ္ေက်းရြာ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ျပန္ လည္ေနရာခ်ထားေပးေရး ေဆာင္ရြက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းရြာေရႊ႕ေျပာင္းမႈမွာ တစ္ပါတည္းပါရွိရမယ့္ ေက်ာင္း၊ ေဆး႐ုံ၊ ေဆးေပးခန္း၊ သာသနိက အေဆာက္အအုံေတြကို ေက်းရြာေျပာင္းေရႊ႕ခ်ိန္မွာ အဆင္သင့္ျဖစ္ေအာင္ ၫိွႏိႈင္းထားပါတယ္။ ထား၀ယ္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၀ (က၊ခ၊ဂ) အရ ထား၀ယ္ အထူးစီးပြားေရးဇုန္ စီမံကိန္း လုပ္ငန္းေတြမွာ ကြၽမ္းက်င္မႈဆုိင္ရာ လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ႏုိင္ငံသား ကြၽမ္းက်င္သူ အလုပ္သမားမ်ား၊ အတတ္ပညာရွင္မ်ားနဲ႔ ၀န္ထမ္းမ်ား ကို လုပ္ငန္းစတင္တဲ့ႏွစ္မွ ပထမ ငါးႏွစ္ကုန္ဆံုးခ်ိန္တြင္ အနည္းဆံုး ၂၅ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ ဒုတိယငါးႏွစ္ ကုန္ဆံုးခ်ိန္တြင္ အနည္းဆံုး ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ တတိယငါးႏွစ္ကုန္ဆံုးခ်ိန္ တြင္ အနည္းဆံုး ၅၀ ရာခုိင္ႏႈန္း အသီးသီး ခန္႔ထားေပးေရး  စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္”ဟု ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။

ေျပာင္းေရႊ႕မည့္ ေက်းရြာမ်ားမွ မိသားစုမ်ားအတြက္ သြပ္မိုး၊ ႏွစ္ထပ္ တုိက္ခံအိမ္ အမ်ဳိးအစားမ်ား တည္ေဆာက္ေပးသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

အင္းေလးကန္အတြင္း ေရျပင္ဧရိယာ က်ဥ္းေျမာင္းလာကာ တစ္ႏႇစ္ထက္တစ္ႏႇစ္ ေရအရည္အေသြး တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလာမႈေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ အသံုးျပဳရန္ မသင့္ေတာ္သည့္အေျခအေနတြင္ရႇိေနေၾကာင္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရႇင္မ်ားထံမႇ သိရႇိရသည္။
''အင္းေလးကန္ဟာ အားလံုးသိၾကတဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ကန္ေရျပင္ တျဖည္းျဖည္း က်ဥ္းေျမာင္းလာသလို ေရအရည္အေသြးကလည္း တျဖည္းျဖည္း က်ဆင္းလာေနပါတယ္။ အရင္ႏႇစ္ေတြတုန္းက အေျခအေနက ေသာက္ဖို႔မသင့္ေတာ္ေပမယ့္ သံုးလို႔ရႏုိင္တဲ့ အေနအထားရႇိေသးတယ္။ ခုေနာက္ပိုင္းမႇာ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္အရ သံုးဖို႔ေတာင္ မသင့္ေတာ္ေတာ့တဲ့ အေနအထားမႇာ ရႇိေနပါတယ္။ ဒီေရမႇမသံုးရင္ သံုးစရာေရမရႇိလို႔ မျဖစ္မေနသံုးေနရတယ္ဆိုရင္လည္း ဒီေရကိုသံုးေနရတဲ့အတြက္ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈက တိုက္႐ိုက္မဟုတ္ ရင္ေတာင္ သြယ္၀ိုက္ၿပီးလာႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေဒသခံေတြ သတိျပဳသင့္ပါတယ္''ဟုလည္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ပညာရႇင္တစ္ဦးက ဆိုပါသည္။
ေရအရည္အေသြးက်ဆင္းရ  ျခင္းျဖစ္ေပၚေစသည့္အေၾကာင္းရင္း မ်ားမႇာ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားအလြန္အ ကြၽံသံုးစြဲလာျခင္း၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာသံုးစြဲမႈ မ်ားျပားလာျခင္း၊ ေရေမႇာ္၊ ေဗဒါ၊ဒိုက္စသည္မ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးလာျခင္း၊ ေရျခံ(floating gardens) အေဟာင္းမ်ား စနစ္တက် မဖယ္ရႇားႏုိင္ျခင္း၊ ဟိုတယ္မ်ား၊ စားေသာက္ဆုိင္မ်ား၊ ခရီးသြားမ်ား၏ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ား ေပါမ်ားလာျခင္း၊ မိလႅာစနစ္မ်ား ေခတ္မမီျခင္းႏႇင့္ လက္ရက္ကန္းမ်ားတြင္ အသံုးျပဳေသာ ဆိုးေဆး(Dye)မ်ားအား ကန္အတြင္းစြန္႔ပစ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။
''အင္းေလး၀န္းက်င္က ေဒသခံေတြမႇာ သဘာ၀နဲ႔မကိုက္ညီတဲ့ အသက္ေမြးမႈေတြ ရႇိေနတယ္။ စား၀တ္ေနေရးက ေခတ္နဲ႔လိုက္ေလ်ာညီေထြရႇိေအာင္ မလုပ္တာလည္းပါတယ္။ ပိုးသတ္ေဆးေတြ အလြန္အကြၽံသံုးတယ္။ ခရမ္းခ်ဥ္သီးအတြက္ ဓာတ္ ေျမၾသဇာေတြ အသံုးမ်ားလာတယ္။ အမႈိက္ေတြ စည္းကမ္းမဲ့ပစ္တယ္။ စတဲ့အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ေရအရည္အေသြး က်က်လာတယ္။ က်န္းမာေရး႐ႈေထာင့္ကေနၾကည့္ရင္ ဒီေရေတြကို ေဒသခံေတြ ေသာက္သံုးေနတာဟာ သက္ေရာက္မႈေတြ လာႏုိင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေရေတြကို ေသာက္သံုးေရအျဖစ္ မသံုးသင့္တဲ့အေျခအေနမႇာ ရႇိေနပါတယ္''ဟုလည္း UNDP မႇတာ၀န္ရႇိသူတစ္ဦးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
အင္းေလးကန္သည္ ၁၉၃၄ ခုႏႇစ္ ေျမတုိင္းေျမပံုမ်ားအရ ကန္အက်ယ္အ၀န္းမႇာ ၁၀၄ စတုရန္းမုိင္၊ ၂၀၀၅ ခုႏႇစ္တြင္ ၈၇ ဒသမ ၅၄ စတု ရန္းမိုင္၊၂၀၀၇ ခုႏႇစ္တြင္ ၆၃ စတု ရန္းမုိင္သာရႇိေတာ့ေၾကာင္း ရႇမ္းျပည္နယ္ ေျမစာရင္းဦးစီးဌာနမႇရရႇိေသာ သတင္းမ်ားအရ သိရႇိရသည္။

အင္းေလးကန္အတြင္း ေရ၀င္ေခ်ာင္း စုစုေပါင္း ၂၉ ေခ်ာင္းရႇိကာ အဓိကစီး၀င္သည့္ေခ်ာင္းမ်ားမႇာ နမ့္လတ္ေခ်ာင္း၊ နယ္ျခားေခ်ာင္း၊ ကေလာေခ်ာင္းႏႇင့္ ဘီလူးေခ်ာင္းတို႔ျဖစ္ကာ ေရဆင္းဧရိယာစုစုေပါင္း ၁၄၂၂  စတုရန္းမုိင္ရႇိေၾကာင္းလည္း သိရႇိရသည္။